Khai mạc phòng trưng bày văn hóa Óc Eo – Phù Nam tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia

Tham dự chương trình có đại diện của các bảo tàng, các nhà nghiên cứu,cùng toàn thể cán bộ, viên chức và người lao động Bảo tàng Lịch sử Quốc gia.

Hệ thống trưng bày của Bảo tàng Lịch sử Quốc gia là một dòng chảy xuyên suốt của lịch sử Việt Nam từ thời tiền sử đến thời hiện đại. Tuy nhiên những dấu ấn của văn hóa Champa và vương quốc Phù Nam lại rất mờ nhạt. Xuất phát từ mong muốn làm phong phú thêm hiện vật trong toàn bộ hệ thống trưng bày, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia đã đầu tư, xây dựng phòng trưng bày Óc Eo – Phù Nam.

Khoảng 100 hiện vật được trưng bày, trên diện tích 200m² trong đó đều đáp ứng được các tiêu chí như: cổ, đẹp, đặc sắc, phản ảnh được diện mạo của nền văn hóa Óc Eo, có niên đại cách ngày nay khoảng 2000 năm ở vùng Nam Bộ Viêt Nam. Hiện vật trưng bày gồm các chất liệu như gốm, kim loại quý, đá, gỗ và một số ít bằng đồng. Với những loại hình hiện vật khác nhau như đồ gia dụng; vật liệu xây dựng và phù điêu trang trí kiến trúc; đồ trang sức; tượng Phật giáo và Hindu giáo.

Với mong muốn cho khách tham quan hình dung được những đặc trưng cơ bản của văn hóa Óc Eo trong bối cảnh 10 thế kỷ đầu công nguyên qua đó hiểu thêm về lịch sử Việt Nam, thấy được công sức lao động, trình độ chế tác của người xưa, từ đó thêm trân trọng và có ý thức tốt hơn trong việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản của dân tộc.

Cuộc trưng bày lần này hướng tới việc phác họa được những nét chính về quy mô và diện mạo văn hóa Óc Eo, đồng thời tạo điều kiện cho khách tham quan tiếp cận gần hơn các cổ vật, thấy được trình độ cũng như công sức lao động của người xưa, từ đó có thêm ý thức bảo vệ di sản văn hóa dân tộc.

Văn hóa Óc Eo là một trong những nền văn hóa cổ, hình thành và phát triển trên cơ tầng bản địa trong khoảng 10 thế kỷ đầu công nguyên ở khu vực đồng bằng Nam bộ. Được phát hiện lần đầu tiên ở Óc Eo, Ba Thê (An Giang), sau đó được mở rộng ra phạm vi các tỉnh miền nam như: Đồng Nai, thành phố Hồ Chí Minh, Vĩnh Long, Trà Vinh, Tiền Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ,…qua những cuộc khai quật đã thu được hàng vạn hiện vật phong phú, đa dạng vừa mang tính bản địa, vừa có tính giao lưu kinh tế với các trung tâm lớn thời bấy giờ như Trung Quốc, Ấn Độ, La Mã, Ba Tư…đưa về bảo quản và phát huy tại các bảo tàng khu vực phía Nam.

Trải qua gần 70 năm phát hiện và nghiên cứu (tính từ cuộc khai quật lần đầu tiên vào năm 1944 do học giả người Pháp là Louis Malleret thực hiện tại Óc Eo, Ba Thê – An Giang), tới nay diện mạo của nền văn hoá đặc sắc, nổi tiếng này ngày càng trở nên rõ nét. Những vấn đề khoa học về cội nguồn hình thành, phạm vi phân bố, loại hình di tích, di vật, đặc trưng, niên đại, quá trình phát triển… liên tục được các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước tìm tòi, lý giải, minh định.

Nhằm tạo điều kiện cho công chúng trong và ngoài nước, đặc biệt là khách tham quan phía Bắc được tiếp cận, thưởng lãm, tìm hiểu, nghiên cứu về nền văn hóa đặc sắc này, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia đã phối hợp với Bảo tàng Lịch sử Việt Nam TP.Hồ Chí Minh, Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu tiến hành lựa chọn và tập trung giới thiệu khoảng 100 hiện vật tiêu biểu, chia thành 3 nhóm:

 Nhóm thứ nhất: giới thiệu đồ trang sức và kim loại trong đó tiêu biểu phải kể đến là: lá vàng dập nổi hình người, con dấu, và các loai hiện vật hợp kim thiếc….

Nhóm thứ hai là những hiện vật chất liệu gốm, trong đó loại hình đặc trưng nhất là bếp lò, bình, hũ, nồi, nắp…

Nhóm thứ ba là loại hình tượng phật giáo và Hindu giáo bằng nhiều chất liệu: đá, gỗ và đồng.

Chân đèn hình người. Đồng, Tk 4-6. Rạch giá, Kiên Giang

Thông qua những hiện vật đặc sắc, đa dạng và phong phú về loại hình, chất liệu… một cuộc trưng bày có quy mô rộng rãi lần đầu tiên được Bảo tàng Lịch sử Quốc gia thực hiện, hi vọng có thể đem đến cho quý khách những cảm nhận mới, những khám phát thú vị về văn hóa Óc Eo, một nền văn hóa lớn trong lịch sử Việt Nam.

Bảo tàng Lịch sử Quốc gia trân trọng giới thiệu.

Thu Nhuần