CHIẾC MÂM ĐỒNG SONG HỶ CỦA NHÀ SƯU TẬP HÀN TẤN QUANG - Phạm Thị Phương Thảo
Kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội là sự kiện trọng đại trong lịch sử nước nhà, hòa chung không khí của cả nước và để thể hiện tình cảm, đạo lý uống nước nhớ nguồn, tôn vinh các giá trị truyền thống lịch sử - văn hóa của dân tộc tại Bảo tàng Lịch sử phối hợp với các Bảo tàng trong cả nước và các nhà sưu tập tư nhân trưng bày một chuyên đề lớn mang tên “Rồng về Thăng Long”. Chuyên đề này trưng bày rất nhiều hiện vật quý trong đó có một chiếc mâm đồng tương đối đặc sắc của nhà sưu tập Hàn Tấn Quang.
Mâm đồng hình tròn, cao: 4cm; đường kính 50cm. Vành miệng đứng có dạng gần tròn, xung quanh trang trí xen kẽ hình răng cưa lớn nhỏ. Ở gần giữa lòng mâm chạm khắc chìm hai đường chỉ tròn. Mâm được sử dụng kỹ thuật gò, hàn cẩn nổi. Trên mâm trang trí theo 3 vành:
Vành ngoài cùng phía trên cẩn nổi Tam đa: Phúc, Lộc, Thọ đứng trên đám mây. Phía dưới là bốn con rồng hí cầu, mỗi bên hai con đang bay nối nhau hướng về Tam đa. Hình dáng rồng có thân ngắn, mập, đầu có sừng, râu và các chi tiết khác thể hiện vẻ dữ tợn, uy nghiêm. Cuối cùng là đám mây.
Vành thứ hai là dạng hình các vân xoắn cẩn nổi như trên kết hợp với 5 chữ Thọ cách điệu tạo thành một dải vòng tròn bao bọc lấy vành thứ ba là một chữ Song Hỷ tròn cẩn nổi ở giữa lòng mâm. Ở đề tài trang trí này, một đặc điểm có thể nhận thấy là kỹ thuật cẩn nổi với các đường nét trau chuốt mượt mà trên mâm đồng và các nét chạm nông, sâu đều đặn như tạo thêm điểm nhấn cho đề tài trang trí mang đậm phong cách dân gian gắn với sự cầu hạnh phúc, no ấm. Nguyên liệu đồng ở thân của mâm sau khi tạo dáng đã được sử dụng kỹ thuật nấu dung dịch tạo một lớp đen bóng ở ngoài, còn các đề tài cẩn nổi có ánh kim màu đồng. Như vậy, chất liệu chiếc mâm có thể là 2 thứ kim loại khác nhau? Chiếc mâm được làm tương đối kỹ nhưng quan sát phía sau ta có thể thấy được một số đặc điểm kỹ thuật của gò, hàn với các tán đinh dùng để cẩn nổi còn để lại dấu.
Nhìn chung, đây là hiện vật hiếm và lạ mang phong cách của những năm đầu thế kỷ 20 với hình dáng hoa văn và kỹ thuật gò, hàn cẩn nổi. Qua nghiên cứu các sưu tập khác và so sánh với các sản phẩm gắn cùng loại hình, đặc điểm, kỹ thuật… đang trưng bày tại một số bảo tàng như Bảo tàng thành phố Hồ Chí Minh, Bảo tàng Phụ nữ Nam bộ… Có lẽ chiếc mâm đồng này là sản phẩm thuộc thời Nguyễn niên đại đầu thế kỷ 20 được sử dụng trong lễ cưới hỏi của người Hoa ở Nam Bộ?